U elektroinstalacijama, pitanje da li uzemljenje kućne instalacije i sistem zaštite od groma (gromobran) mogu ići na isti krug u zemlji je veoma važno – kako za sigurnost objekta, tako i za ispravno funkcionisanje električnih sistema. Ovaj članak donosi stručna objašnjenja, uz uvažavanje evropskih normi i njemačke prakse, idealno za sve električare i izvođače radova u EU.
Šta je uzemljenje, a šta gromobran?
- Uzemljenje služi za zaštitu ljudi i opreme od električnog udara i prenapona. Svi zaštitni vodiči (PE) i metalni dijelovi objekta povezuju se s uzemljivačem kako bi se osiguralo izjednačenje potencijala.
- Gromobran (sistem zaštite od udara groma) ima zadatak da presretne grom i odvede ga bezbedno u zemlju, čime štiti objekat od požara i oštećenja.
Da li smiju biti na istom uzemljenju?DA – ali pod uslovima.
Prema normama IEC 62305 i DIN VDE 0185-305, dozvoljeno je koristiti jedan zajednički uzemljivač za gromobranski sistem i uzemljenje elektroinstalacije, uz sledeće uslove:
- Zajednički uzemljivač mora biti propisno dimenzionisan, npr. traka 30×3 mm ili temeljni prstenasti uzemljivač (Fundamenterder).
- Mora postojati glavno izjednačenje potencijala – sabirnica koja povezuje sve zaštitne vodiče, metalne instalacije, cijevi i gromobran.
- Objekat mora imati TN-S sistem napajanja – razdvojen N i PE vodič.
- Uzemljivač mora imati nizak otpor (< 10 Ω) i biti u skladu s klasom zaštite objekta od groma.
Kada ne smiju biti povezani?
Postoje situacije kada je zabranjeno ili opasno koristiti zajedničko uzemljenje:
- Kod starih instalacija izvedenih u TN-C sistemu (nulovanje).
- Ako nema izjednačenja potencijala, postoji rizik od razlike potencijala i električnog udara.
- Ako je uzemljenje gromobrana izvedeno odvojeno, ali se kasnije “spoji” s elektroinstalacijom – što nije preporučeno bez stručne analize.
Njemačka praksa
U Njemačkoj je standard:
- Izvođenje temeljnog uzemljivača (Fundamenterder) već prilikom izgradnje objekta.
- Korištenje jedne zajedničke uzemljujuće mreže za sve sisteme – elektroinstalacije, gromobrane, solarne panele, vodovod itd.
- Stroga kontrola i mjerenje uzemljenja nakon završetka instalacija.
Preporuka za električare
Ako radite elektroinstalacije ili gromobranske sisteme:
- Uvijek planirajte zajednički temeljni uzemljivač.
- Izvedite kvalitetno glavno izjednačenje potencijala.
- Poštujte lokalne norme (u EU: IEC 60364, IEC 62305, DIN VDE 0100).
- Izbjegavajte improvizacije – jer loše uzemljenje može biti opasno po život.
Uzemljenje i gromobran mogu ići na isti krug u zemlji, ali samo ako se poštuju tehnički standardi i ako se pravilno izvede izjednačenje potencijala.
Ova praksa se koristi u savremenim sistemima zaštite i predstavlja efikasno rješenje za sigurnost objekta.
Ako planirate gradnju ili adaptaciju objekta – obavezno angažujte licenciranog električara koji poznaje sve propise!
Leave a Reply